Overgangsrecht, zoals de naam al zegt, is van toepassing bij de overgang naar een nieuw bestemmingsplan. Overgangsrecht bepaalt of en op welke manier de permanente bewoning onder het nieuwe bestemmingsplan kan worden voortgezet. Hierbij is van belang of het gaat om legale of illegale bewoning. Er zijn verschillende vormen van overgangsrecht bij permanente bewoning van recreatiewoningen. In dit artikel bespreek ik het algemene overgangsrecht, het persoonsgebonden overgangsrecht en de uitsterfregeling.
Algemeen overgangsrecht
Algemeen overgangsrecht is een zaaksgebonden overgangsrecht. Dit betekent dat het recht is verbonden aan de recreatiewoning en dat de volgende bewoner de bewoning kan voortzetten. Na de vaststelling van een nieuw bestemmingsplan kan de bewoning niet altijd opnieuw onder algemeen overgangsrecht worden gebracht. Dit is alleen het geval als voldoende duidelijk is dat de bewoning stopt voor het einde van de nieuwe planperiode (Raad van State 7 november 2012, ECLI:NL:RVS:2012:BY2518). Als dit niet voldoende duidelijk is, kan het algemene overgangsrecht dus niet nog een keer worden gebruikt.
Illegaal of legaal aangevangen bewoning
Voor de toepasbaarheid van algemeen overgangsrecht is het bovendien van belang of de permanente bewoning illegaal of legaal is aangevangen. Uit artikel 3.2.2 lid 4 Besluit ruimtelijke ordening (Bro) volgt dat illegaal aangevangen bewoning niet onder algemeen overgangsrecht kan worden gebracht. Dit betekent dat illegaal aangevangen bewoning dus niet door het brengen onder algemeen overgangsrecht, in het nieuwe bestemmingsplan kan worden toegestaan. Voor illegaal aangevangen bewoning is alleen het persoonsgebonden overgangsrecht of de uitsterfregeling een optie. Deze opties bespreek ik hieronder.
Persoonsgebonden overgangsrecht
Persoonsgebonden overgangsrecht is gebonden aan de bewoner van de recreatiewoning. Als de bewoner stopt met het bewonen van de recreatiewoning, stopt ook het persoonsgebonden overgangsrecht definitief. De bewoner kan hierna dus niet rechtmatig de bewoning hervatten. Dit is anders bij de uitsterfregeling.
In het bestemmingsplan kan permanente bewoning van een recreatiewoning onder persoonsgebonden overgangsrecht worden gebracht. Uit artikel 3.2.3 van het Bro volgt dat persoonsgebonden overgangsrecht in het plan kan worden opgenomen als het achterwege laten van deze regeling leidt tot een onredelijke situatie. In een recente uitspraak van de Raad van State van 25 november 2020 (ECLI:NL:RVS:2020:2814) stelt de rechter vast dat de bewoners van de recreatiewoning wisten dat permanente bewoning niet was toegestaan. Hieruit trekt de rechter de conclusie dat de gemeente niet verplicht was om door middel van persoonsgebonden overgangsrecht de bewoning onder het nieuwe plan toe te staan.
Geen vrijstelling bouw vergunningplicht
Persoonsgebonden overgangsrecht houdt geen vrijstelling van de bouw vergunningplicht in. Als blijkt dat een recreatiewoning zonder omgevingsvergunning voor bouwen is gebouwd, dan kan de gemeente tegen het ontbreken van de bouwvergunning handhavend optreden. Het feit dat de bewoning onder persoonsgebonden overgangsrecht valt, betekent dus niet dat de bewoner daardoor is vrijgesteld van de bouw vergunningplicht. Dat de vergunningplicht blijft bestaan volgt onder andere uit de uitspraak van de Raad van State van 10 juli 2019 (ECLI:NL:RVS:2019:2350).
UitsterfregelingÂ
Ook kan permanente bewoning van recreatiewoningen onder een uitsterfregeling worden gebracht. Dit betekent dat als de toegestane bewoning wordt gestaakt, en niet binnen een bepaalde periode wordt hervat, deze bewoning niet langer is toegestaan. In principe kan bewoning dus wel tijdelijk worden gestaakt. Dit is mogelijk omdat een uitsterfregeling zaaksgebonden is. Dit betekent dat het is verbonden aan de recreatiewoning en dat de volgende bewoner de bewoning kan voortzetten. Een uitsterfregeling in een bestemmingsplan biedt dan ook meer rechtszekerheid voor de bewoner dan persoonsgebonden overgangsrecht. Vanuit het oogpunt van de rechtszekerheid dient de gemeente te onderzoeken of een uitsterfregeling mogelijk is. Als de gemeente persoonsgebonden overgangsrecht opneemt zonder te onderzoeken of een uitsterfregeling ook mogelijk is, berust dat besluit op een ondeugdelijke motivering. Hiervoor verwijs ik naar de uitspraak van de Raad van State van 17 september 2014 (ECLI:NL:RVS:2014:3390).
Meer informatie?
Overgangsrecht is van toepassing bij de overgang naar een nieuw bestemmingsplan. Overgangsrecht bepaalt of en op welke manier de legale of illegale permanente bewoning onder het nieuwe bestemmingsplan kan worden voortgezet. In dit artikel besprak ik kort het algemene overgangsrecht, het persoonsgebonden overgangsrecht en de uitsterfregeling. Wilt u meer weten over deze onderwerpen? Bel mij gerust met uw specifieke vraag.
